Gəncə (Ganja) Şəhər haqqında ətraflı məlumat

Gəncə haqqında məlumat

Gəncə Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri olan şəhərdir. O, həm də Azərbaycanın ən qədim şəhərlərindən biridir və bütün tarixi boyu mühüm mədəniyyət və ticarət mərkəzi olmuşdur. Gəncə ölkənin qərbində, Qafqaz dağlarının ətəyində yerləşir. Gəncənin tarixi e.ə. 3-cü əsrə aiddir və buna görə də zəngin mədəni irsə malikdir. Şəhərdə çoxlu tarixi və memarlıq binaları var. Onlardan biri də UNESCO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilmiş Gəncə Tarixi Mərkəzidir. Bu bölgədə yerləşən Gəncə qalası, Şirvanşahlar sarayı və Gəncə məscidi kimi tikililər şəhərin tarixi-memarlıq zənginliyini göstərir. Gəncə həm də incəsənət və ədəbiyyat mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə çoxlu teatrlar, operalar və muzeylər var. Bundan əlavə, Gəncə Azərbaycanın tanınmış şairlərindən olan Nizami Gəncəvinin doğulduğu yer kimi də tanınır. Gəncə universitet şəhəri kimi də önəmlidir. Gəncə Dövlət Universiteti şəhərin ən mühüm təhsil ocaqlarından biridir və bir çox müxtəlif fənlər üzrə təhsil verir. Şəhərin iqtisadiyyatı müxtəlifdir və kənd təsərrüfatı, sənaye, ticarət və xidmət sahələrini əhatə edir. Gəncə Azərbaycanın mühüm sənaye mərkəzi kimi tanınır və neft, kimya, qida emalı, toxuculuq və tikinti kimi sahələrdə fəaliyyət göstərən bir çox fabrik və obyektlər var. Gəncə həm də turizm məkanı kimi məşhurdur. Şəhərdəki tarixi və mədəni irs çox sayda turistin diqqətini cəlb edir. Şəhərdə keçirilən festivallar, konsertlər və digər tədbirlər də turizm sektorunun inkişafına öz töhfəsini verir. Ümumiyyətlə, Gəncə tarixi və mədəni sərvətləri, universitetləri, sənaye və turizm potensialı ilə mühüm Azərbaycan şəhəridir.

Yerləşdiyi yer və coğrafiya haqqında məlumat

Gəncə şəhəri qərbdə yerləşir. Azərbaycanın şəhəridir. Şəhər Gəncə rayonunun mərkəzidir və ikinci böyük şəhər kimi tanınır. Gəncə Azərbaycanın paytaxtı Bakıdan təxminən 350 kilometr aralıda yerləşir. Coğrafi baxımdan Gəncə şəhəri Kür və Araz çaylarının qovuşduğu yerdə yerləşir. Buna görə də şəhərdə kənd təsərrüfatı fəaliyyəti üçün əlverişli iqlim və münbit torpaq var. Şəhərdə zəngin əkinçilik sahələri, bağlar və üzüm bağları var. Gəncənin iqlimi kontinental iqlimlə subtropik iqlim arasında keçid iqlimidir. Qışlar soyuq və qarlı olsa da, yaylar isti və rütubətli ola bilər. Yaz və payızda hava mülayim və yağışlı ola bilər. Gəncə tarixi və mədəniyyəti ilə zəngin şəhərdir. Tarixi binalar, məscidlər, kilsələr, körpülər və Muzeyləri ilə bir çox turistin diqqətini çəkir. Şəhərdə çoxlu festivallar, konsertlər və tədbirlər də keçirilir. Gəncə şəhəri Azərbaycanın mühüm sənaye mərkəzidir. Şəhərdə neft-kimya, toxuculuq, qida emalı, mədənçıxarma və metallurgiya kimi sənaye sahələri inkişaf etmişdir. Bundan əlavə, Gəncədə əkinçilik və heyvandarlıq da mühüm iqtisadi fəaliyyətdir. Gəncə tarixi, mədəni və iqtisadi sərvətləri ilə Azərbaycanın mühüm şəhərlərindən biridir. Turistik cazibədarlığı, təbii gözəllikləri və tarixi fakturaları ilə ziyarətçilərinə unudulmaz təcrübə təqdim edir.

Tarix Haqqında Məlumat

Gəncə Azərbaycanın ən qədim şəhərlərindən biridir və ölkənin şimal-qərbində yerləşir. Şəhər tarix boyu müxtəlif sivilizasiyaların təsiri altında olmuş və zəngin mədəni irsə malikdir. Gəncənin tarixi e.ə. 7-ci əsrə aiddir. Qədim dövrlərdə Qafqaz regionunun mühüm şəhəri olan Gəncə Fars İmperiyası, Roma İmperiyası və Sasani İmperiyası kimi böyük sivilizasiyaların hökmranlığı altına keçmişdir. Orta əsrlərdə Gəncə ərəblər və səlcuq türkləri tərəfindən işğal edilmişdir. XII əsrdə Atabəylər dövründə şəhər mühüm mədəniyyət və ticarət mərkəzinə çevrilmişdir. XIII əsrdə monqol istilası nəticəsində böyük ziyan görsə də, İlxanilər dövründə yenidən dirçəldi. Gəncə XVI əsrdə Səfəvi imperiyasının hakimiyyəti altına keçib. Bu dövrdə şəhər mədəniyyət və memarlıq baxımından böyük inkişaf göstərdi. Şəhərdə çoxlu məscidlər, mədrəsələr və saraylar tikilmişdir. XVIII əsrdə Gəncə Rusiya imperiyasının diqqətini cəlb etmiş və 1813-cü ildə ruslar tərəfindən tutulmuşdur. Rusiya hakimiyyəti altında Gəncə mühüm hərbi və inzibati mərkəzə çevrildi. Ruslar şəhəri müasirləşdirdilər, yeni binalar tikdilər. XX əsrdə Gəncə Azərbaycanın müstəqillik mübarizəsinin mühüm mərkəzlərindən birinə çevrildi. 1918-ci ildə Gəncə Qafqaz İslam Ordusunun qurduğu Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin paytaxtı oldu. Sovet İttifaqı dövründə Gəncə sənaye və mədəniyyət sahəsində sürətlə inkişaf etmişdir. Şəhərdə fabriklər, universitetlər, teatrlar, muzeylər yaradıldı. Bu gün Gəncə Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri və tarixi-mədəni irsi ilə mühüm turizm mərkəzidir. Şəhərin tarixi mərkəzi YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısındadır. Gəncənin görməli yerləri arasında Şah Abbas məscidi, Qız qalası, Nizami muzeyi və Heydər Əliyev parkı var.

Turistik yerlər

Gəncə Azərbaycanın üçüncü böyük şəhəridir. Ölkənin şimal-qərbində yerləşən şəhərdir. Tarixi-mədəni sərvətləri ilə məşhur olan Gəncə turistlər üçün bir çox maraqlı məqamlara ev sahibliyi edir. Gəncədə gəzməli yerlər arasında ilk olaraq Şəhər Muzeyini ziyarət etmək olar. Burada şəhərin tarixi və mədəniyyəti ilə daha yaxından tanış olmaq imkanı əldə edə bilərsiniz. Muzey qədim eksponatlar, əl işləri, əlyazmalar və digər tarixi eksponatlarla doludur. Şəhərin mərkəzində yerləşən Katreli məscidi Gəncənin ən qədim məscidlərindən biridir və Osmanlı dövrünə aid tikilidir. Məscid memarlıq gözəlliyi və tarixi əhəmiyyəti ilə turistlərin diqqətini çəkir. Gəncədə başqa bir ziyarət yeri Şah Abbasın sarayıdır. 17-ci əsrdə tikilmiş bu saray fars təsirini daşıyır. Sarayın həyətində yerləşən Şah Abbas meydanı şəhərin ən böyük meydanıdır və onun ətrafında çoxlu tarixi tikililər var. Gəncənin ziyarət edilməli təbii gözəlliklərindən biri də Samux gölüdür. Şəhərin yaxınlığında yerləşən bu göl təbii gözəlliyi və quş növləri ilə məşhurdur. Burada təbiətdə gəzintilər edə, piknik edə və quşlara baxa bilərsiniz. Gəncəyə yaxın olan digər turizm məkanı Nizami Gəncəvinin doğma şəhəri Şəki şəhəridir. Şəki tarixi evləri, Şəki Xan Sarayı, Karavansaray kimi tarixi binaları ilə məşhurdur. Bundan əlavə, şəhərin yaxınlığında yerləşən Göygöl Milli Parkı təbiətsevərlər üçün ideal yerdir. Gəncə tarixi və mədəni sərvətləri ilə turistlər üçün kəşf etməyə dəyər şəhərdir. Gəncə tarixi binaları, muzeyləri, təbii gözəllikləri və ənənəvi Azərbaycan mədəniyyəti ilə unudulmaz səyahət təcrübəsi təqdim edir.

Qida Mədəniyyəti

Gəncə şəhəri Azərbaycanın ikinci ən böyük şəhəridir və zəngin mədəni irsə malikdir. Yeməklər də bu mədəni irsin bir hissəsidir və Gəncə mətbəxi özünəməxsus dadlar təqdim edir. Gəncə şəhərinin yeməkləri haqqında məlumatı təqdim edirik:

1. Piti: Gəncənin ən məşhur yeməyi olan Piti quzu, noxud, kartof, soğan və ədviyyatlarla hazırlanan ətli güveç kimi tanınır. Adətən xüsusi saxsı qablarda bişirilən piti uzun müddət qaynadıb öz ləzzətini alır. Süfrəyə verildikdə üzərinə yağ səpilir və çörəklə süfrəyə verilir.

2. Dolma: Gəncə şəhəri dolma istehsalı ilə də məşhurdur. Üzüm yarpağı, balqabaq, bibər kimi müxtəlif tərəvəzlərin içinə düyü, ət və ədviyyatlar doldurularaq hazırlanan dolmalar Gəncə mətbəxinin vazkeçilməzdir. Dolmalar adətən bulyon və ya qatıqla verilir.

3. Xəngəl: Xəngəl Gəncəyə xas şorba növüdür. Kıyma, soğan, düyü və ədviyyatlarla hazırlanan küftələr bulyonda bişirilir və bu müddət ərzində bişirilir. Burada düyü şişir. Xanal tez-tez başlanğıc kimi verilir.

4. Kələm plov: Gəncənin ən məşhur plovu Kələm plovu nar siropu, kişmiş, fındıq, badam və ədviyyatlarla zənginləşdirilmiş plov növüdür. Düyüyə adətən ət və ya toyuq tikələri əlavə edilir və bu şəkildə verilir.

5. Sacda plov: Gəncənin ən məşhur plovu olan sacda plov ət və düyü ilə hazırlanan plov növüdür. Sacda plovu iri təbəqədə elə bişirilir ki, plovun dibi qəhvəyi olsun, üstü yumşaq qalsın. Çox vaxt toy kimi xüsusi tədbirlərdə səcdə plovu verilir.

6. Dovğa: Gəncə şəhər mətbəxinin vazkeçilməz şorba növü olan Dovğa qatıq, un, yağ, nanə və duz kimi maddələrlə hazırlanır. Xüsusilə yay aylarında təravətləndirici yemək kimi bu şorbaya üstünlük verilir. Gəncə şəhərinin xörəkləri Azərbaycan mətbəxinin zənginliyini əks etdirən dadlardır. Bu yeməklər Gəncənin tarixi və mədəni fakturasını əks etdirir və ziyarətçilərə unudulmaz təcrübə təqdim edir.

Əyləncə və Gecə Həyatı

Gəncə Azərbaycanın ikinci böyük şəhəridir və əyləncə və gecə həyatı baxımından çox canlı bir yerdir. Şəhərdə çoxlu restoran, kafe, bar və gecə klubları var. Gəncədə ümumiyyətlə Azərbaycan mətbəxinin təamlarını təqdim edən restoranlar var. Bu restoranlarda ləzzətli yeməklərlə yanaşı, ənənəvi musiqi və rəqs şouları da təklif olunur. Bundan əlavə, beynəlxalq mətbəxi təqdim edən restoranlar da var. Şəhərdəki kafelər ümumiyyətlə gənclərin və tələbələrin üstünlük verdiyi yerlərdir. Burada siz çay, kofe və qəlyanaltılar, eləcə də yüngül yeməklər tapa bilərsiniz. Kafelər adətən şəhərin mərkəzində, parklarda və ya universitetin ətrafında yerləşir. Gəncədə barlar ümumiyyətlə gənclərin və tələbələrin üstünlük verdiyi yerlərdir. Şəhərdə canlı musiqi və DJ çıxışları təklif edən bir çox bar var. Barlar ümumiyyətlə həftə sonları daha canlı olsa da, iş günləri də musiqi və əyləncə ilə dolu bir atmosferə sahibdirlər. Gəncədə də gecə klubları var. Bu klublar adətən elektron, pop və ya R&B üslubunda musiqi ifa edirlər. Canlı ifaların, rəqqasələrin və DJ-lərin olduğu gecə klubları gənclərin və əyləncə həvəskarlarının üstünlük verdiyi məkanlardır. Gəncədə teatr, kino, konsert kimi mədəni tədbirlər də təşkil olunur. Şəhərdəki teatrlarda yerli tamaşalar və şoular nümayiş olunduğu halda, kinoteatrlarda yerli və xarici filmlər nümayiş etdirilir. Konsert tədbirləri adətən şəhər meydanlarında və ya keçirilir Konsert salonlarında keçirilir. Gəncə gənc və dinamik əhaliyə malik olduğundan onun əyləncəsi və gecə həyatı kifayət qədər canlıdır. Şəhərdə müxtəlif məkanlar və tədbirlər sayəsində hər kəs öz zövqünə uyğun əyləncə variantı tapa bilir.

İqtisadi Məlumat

Gəncə Azərbaycanın üçüncü böyük şəhəri və mühüm iqtisadi mərkəzidir. Şəhər tarixi İpək Yolu üzərində yerləşir və strateji mövqeyinə görə mühüm ticarət və iqtisadiyyat mərkəzidir. Gəncənin iqtisadiyyatı müxtəlif sahələrdən ibarətdir. Kənd təsərrüfatı, sənaye, xidmət və ticarət kimi sektorlar mühüm gəlir mənbəyidir. Kənd təsərrüfatı sahəsi Gəncə iqtisadiyyatında mühüm yer tutur. Şəhər kənd təsərrüfatı istehsalında müxtəlifliyi təmin edir. Buğda, qarğıdalı, pambıq, şəkər çuğunduru, üzüm, meyvə və tərəvəz kimi kənd təsərrüfatı məhsulları becərilir. Bundan əlavə, heyvandarlıq mühüm fəaliyyət sahəsidir və süd məhsulları istehsal olunur. Gəncə iqtisadiyyatında sənaye sektorunun böyük payı var. Şəhərdə metallurgiya, neft-kimya, toxuculuq, qida emalı və mebel istehsalı kimi müxtəlif sənaye sahələri mövcuddur. Gəncə Azərbaycanın neft və təbii qaz ehtiyatlarının yaxınlığında yerləşdiyi üçün enerji sektorunda da fəaldır. Gəncə iqtisadiyyatında xidmət sahəsi mühüm yer tutur. Şəhər turizm, təhsil, səhiyyə, maliyyə, pərakəndə satış və nəqliyyat kimi xidmət sektorlarında fəaliyyət göstərən bir çox şirkətə ev sahibliyi edir. Bundan əlavə, Gəncə Azərbaycanın mühüm turizm mərkəzi kimi tanınır. Gəncə iqtisadiyyatı həm də ticarətin inkişafı hesabına dəstəklənir. Şəhər tarixi İpək Yolu üzərində yerləşdiyi üçün həm daxili, həm də beynəlxalq ticarət üçün strateji mövqeyə malikdir. Gəncədə bir çox ticarət yarmarkaları, tədbirlər keçirilir. Nəticə olaraq, Gəncə kənd təsərrüfatı, sənaye, xidmət və ticarət kimi müxtəlif sektorları olan çoxşaxəli iqtisadiyyata malik mühüm şəhərdir. Onun strateji yerləşməsi və zəngin resursları şəhəri Azərbaycanın iqtisadi inkişafına töhfə verən mərkəzə çevirir.